Đến Với Mắm, Cảm Nhận Lại Tình Yêu Xưa Cũ
Có những ngày thành phố rộn ràng, xe cộ bấm còi inh ỏi, chợt trong lòng lại thèm một chiều quê yên tĩnh, nơi có tiếng gà gáy xa xa, có làn khói lam nhẹ lướt qua rặng cau sau hè. Và rồi bất chợt… thèm mùi mắm. Ừ, cái mùi mắm nồng nồng, mặn mà mà đứa nhỏ nào trong nhà má tui cũng quen mặt từ tấm bé.
Thèm một bữa cơm có dĩa rau luộc đơn sơ, chén mắm ruốc xào sả ớt sền sệt, cay xè đầu lưỡi mà thơm lựng khắp nhà. Má vẫn thường nói: “Món này nghèo thiệt nghèo, chớ mặn mà tình cảm.”
Bữa Cơm Xưa, Chén Mắm Nay
Ngày còn ở quê, cơm trưa lúc nào cũng quanh quẩn vài món quen thuộc: tô canh rau dền má trồng ngoài mảnh vườn, cá rô đồng kho nghệ vàng ươm, và tất nhiên, chẳng bao giờ thiếu một chén mắm.
Hôm trời đổ mưa, má hay làm mắm nêm trộn đu đủ bào sợi, rắc chút đậu phộng rang giòn rụm. Ăn với cơm nóng là chỉ có hít hà. Có lần tui còn nhớ rõ, con nhỏ Út – đứa em gái nhỏ xíu, mới 6 tuổi, vậy mà bốc tay bốc cơm chan mắm nêm, ăn ngon lành tới nỗi ba tui nhìn nó mà cười, chặc lưỡi:
“Cái con nhỏ này… Ăn mắm như người lớn rồi đó nghen!”
Rồi những ngày cận Tết, cả nhà lại quây quần làm mắm kho. Cái món “đặc sản nhà nghèo” đó, má nói, nấu cực lắm, phải có cá đồng, thịt ba rọi, mắm cá linh hay cá sặc ngon, thêm ít khóm xắt nhỏ để dằn lại độ mặn. Cái nồi mắm kho sôi lục bục trên bếp rơm, thơm rân cả xóm. Ai đi ngang cũng ghé hỏi:
“Bữa nay nhà có cúng gì hả chị Năm? Mắm kho gì mà thơm dữ!”
Má tui cười hiền: “Có cúng chi đâu, lâu lâu làm ăn chơi cho mấy đứa nhỏ nhớ quê.”
Mắm – Mùi Gọi Về Ký Ức
Tui xa quê năm 18 tuổi. Vô Sài Gòn học rồi làm, dần quen cơm hộp, nước tương, xì dầu. Nhưng lạ thiệt, càng lớn lại càng thèm mắm. Có bữa đi làm về trễ, mở tủ lạnh chẳng có gì, chỉ có hũ mắm ruốc má gửi hồi đợt trước. Lấy ra, xào lẹ với sả ớt, quẹt ăn với cơm nguội – trời ơi, như sống lại một phần tuổi thơ.
Cái vị mắm nồng đó không phải ai cũng chịu được, mà ai chịu rồi là ghiền. Có lần đem mắm ra mời bạn người Bắc, nó ngửi ngửi rồi nhăn mặt:
“Mắm gì mà ghê quá trời!”
Tui cười cười, ráng dụ: “Thử đi, ăn với cơm trắng thôi cũng đủ ấm lòng rồi.”
Nó thử… rồi lần sau tự xin. Ghiền thiệt.
Mắm là vậy đó. Không cầu kỳ, không hoa mỹ, nhưng chạm đúng nỗi nhớ thì tự dưng nước mắt cũng rưng rưng.
Má Tui – Người Giữ Lửa Mắm Nhà
Mỗi lần má gọi điện, câu đầu tiên bao giờ cũng là:
“Bữa nay con ăn gì chưa?”
Nếu nghe tui nói ăn mì gói, má thở dài, rồi dặn:
“Hôm qua má có làm hũ mắm ruốc mới, để mai gửi lên. Coi có ăn vô được bụng nghen.”
Và y như rằng, vài hôm sau là có thùng quà quê nhỏ nhỏ. Trong đó toàn là đồ quê: chục trứng vịt luộc, xấp rau rừng, mấy miếng khô cá lóc má phơi ngoài sân… Và không bao giờ thiếu mấy hũ mắm, dán giấy “Mắm má làm. Không để tủ lạnh nha!”
Tui từng chạnh lòng nghĩ: mai mốt má không còn làm mắm nữa, ai còn gửi tui mấy hũ “thương” như vậy? Ai còn rầy la:
“Con ăn uống gì kỳ vậy, ăn mắm vô cho có sức, chớ ở trển thiếu thốn ai lo cho con?”
Câu đó, nghe quen thuộc tới độ… đau lòng mỗi lần nhớ lại.
Bữa Cơm Có Mắm – Bữa Cơm Có Tình
Tụi nhỏ giờ nhiều đứa lạ lắm. Ăn pizza, sushi, đồ Hàn đồ Nhật riết, nghe tới mắm là nhăn mặt. Vậy mà kỳ ghê, có bữa dắt tụi nó về quê ăn đám giỗ, gặp mâm cơm cúng có dĩa thịt luộc chấm mắm nêm, chén mắm ruốc quẹt cà pháo, thằng cu Tí – cháu tui mới học lớp 4 mà lén rót cơm lần hai.
Nó quay qua nói thiệt tình:
“Mắm gì mà ngon dữ vậy cô! Con tưởng mắm là mặn lè lưỡi chớ!”
Tui cười, ngó má đang ngồi xé rau bên hiên, chợt thấy lòng ấm lạ.
“Má làm mắm này hồi Tết đó, còn thơm lắm nghen…”
Có ai đó từng nói: "Mắm là linh hồn của bữa cơm Việt." Tui thấy đúng thiệt. Không cần cao lương mỹ vị, chỉ cần chén mắm ngon, bữa cơm tự dưng rôm rả tiếng cười, dẻo thêm từng hột gạo, đậm đà thêm tình người.
Một Ngày Gió Thổi Mùi Mắm Về
Bữa nay trời Sài Gòn lại đổ mưa. Ngồi trong căn phòng trọ nhỏ, mở hũ mắm ruốc má gửi, xào chút sả ớt, bắc lên bếp điện. Mùi thơm dậy lên, như có ai đó vén mùng ký ức.
Tui nhớ cái bếp cũ sau nhà, nhớ má ngồi lọc mắm, tay đeo bao, miệng vẫn cười khi chọc tui:
“Con gái mà ăn mắm hoài, mai mốt có ai chịu không?”
Tui hồi đó chỉ xị mặt, nhưng giờ nhớ mà cười rưng rưng. Ừ, con gái ăn mắm. Mà là ăn mắm nhà. Mắm tình. Mắm thương.
Có lẽ, tình yêu xưa cũ không phải thứ gì lớn lao. Nó là một chén mắm ruốc bên mâm cơm nghèo, là giọng má vang lên trong chiều gió:
“Cơm xong chưa? Má để phần chén mắm nghen!”
Lời Nhắn Gửi Cho Ai Còn Nhớ Mùi Quê
Nếu ai đó đọc tới đây, có lẽ trong tim cũng từng gợn lên một thoáng nhớ. Nhớ ngoại bưng mâm cơm ra hè. Nhớ ba hay dằm ớt vô chén mắm rồi bảo: “Ăn cay cho ấm bụng.” Nhớ má mỗi lần quệt chén mắm ruốc là miệng lại líu lo: “Mắm mà không sả ớt, thì buồn như nhà không người.”
Tình yêu xưa cũ là vậy. Không ồn ào. Không hào nhoáng. Chỉ là một chén mắm, một bữa cơm, một giọng nói thân quen.
Giờ xa quê, mấy món mắm xưa tui không tự làm được, nhưng tìm được nơi giữ hồn quê, làm mắm đậm đà đúng vị má nấu – vậy là quý lắm rồi.
Ai thèm mắm, nhớ ghé Shopee: shopee.vn/huongtrungfood
Hay vô coi ở huongtrung.vn nghen.
Má tui cũng hay coi Facebook facebook.com/nuocmamhuongtrung để xem tụi nhỏ nấu món gì lạ lạ với mắm.
Còn hết mắm đột xuất thì cứ gọi liền: ☎ 0853721033 – nghe giọng thân quen mà ấm lòng liền.
Cám ơn mắm, vì giữ lại trong tôi cả một vùng trời thương nhớ…
Nhận xét
Đăng nhận xét